NË PËRVJETORIN E 80-TË TË LINDJES SË

NAILI  BEZHANIT

Komuniteti fteriot në Tiranë, së bashku me familjen e Nailit: Drita me djemtë: Ilirin e Bebin, të shtunën e fundit të Janarit, organizuan një Takim mirënjohës, në respekt dhe në nderim të  Nail Bezhanit, në përvjetorin e 80-të të Lindjes se tij. 

Në këtë aktivitet morën pjesë shumë fteriotë të Tiranës dhe miq e dashamirës të Nailit dhe të familjes së tij.

Për jetën dhe veprimtarinë e tij, duke çelur takimin, foli  Ismet Elezi, i cili, pasi përshëndeti dhe falënderoi  pjesëmarrësit, theksoi se ne do të dëshironim që sot, në këto çaste, ta kishim Nailin midis nesh dhe ta uronim për 80-vjetorin e ditëlindjes së tij, por  ai u nda nga jeta para kohe. Por Naili hyn në ata njerëz, që la  pas emrin, figurën dhe veprën e tij.

Unë me të kam plot emocione në zemër, sepse me Nailin na lidhte e bashkonte gjakësia, se ishim kushërinj të parë dhe duheshim shumë me njëri-tjetrin. U rritëm bashkë dhe vazhduam dashurinë deri sa u nda nga jeta. Kujtimet e mbresat e mia janë kaq  të shumta, sa që dhe një libër nuk do të mjaftonte për ta shkruar...

Më poshtë theksoi, se Naili, vëllezërit e motrat e tij karakterizoheshin nga virtyte të larta morale, nga bujaria e dashuria për njerëzit, nga thjeshtësia e mirësia, nga vlera atdhetare e kulturore. Këto vlera ata i kishin të trashëguara  nga familja fisnike e bezhanajve, nga prindërit  e shuar, Ismail e Hadileko, të cilët i rritën dhe edukuan me pasuri të madhe shpirtërore. Këto vlera i kultivuan më tej dhe në mjedisin ku u rritën me edukatën e kulturën e xhaxhait të tyre të diplomuar, Hivzi Bezhanit, të djemve të tij, Refikut inteligjent, të shkolluar e të respektuar, Siriut të ndershëm e të urtë. Edhe në shtëpinë tonë, në Elezaj, të dajko Tahsinit, e ndjenin veten si në shtëpinë e tyre, ku priteshin me ngrohtësi e dashuri të madhe.

Naili i pasuroi vlerat e tij kulturore në shkollë, në shoqëri e në punë, në detyra të rëndësishme që iu ngarkuan, të cilat i kreu me sukses. Ai kudo ku punoi u dallua për ndershmëri e drejtësi, thjeshtësi e bamirësi. Këto i vërtetoi më përkrahjen e pakufishme ndaj shumë familjeve fteriote, që i vendosi me punë në Tiranë, duke i shkëputur nga vështirësitë e fshatit, ashtu si ndihmoi dhjetëra e qindra njerëz të tjerë nga krahina të ndryshme të Shqipërisë. Naili ishte njeri praktik e familjar shembullor. Vështirësitë dhe padrejtësitë i përballoi me durim e pjekuri. Por nuk përballoi dot sëmundjen e rëndë që e ndau nga jeta, nga familja e të afërmit, nga shoqëria e miqësia.

Duke përkujtuar 80 vjetorin e Lindjes,- e mbylli fjalën e tij Ismet Elezi,- ne  nderojmë emrin dhe punën e Nailit tonë të paharruar. 

Ndërsa, për Nailin si model i njeriut dhe drejtuesit, që jetën ia përkushtoi punës dhe njerëzve, foli Guro Zeneli. 

Nga të pranishmit, u treguan kujtime dhe mbresa.

Halil Hizmo, ish-punonjës shëndetësie për disa vjet në Ndërmarrjen e Ndërtimit “21 Dhjetori” Tiranë, tregoi mbresa të punës dhe të jetës me Nailin.

Xhevat Delvina, një nga miqtë e tij, vlerësoi shumë cilësitë njerëzore të Nailit, kontributin e tij në drejtim, ndihmën që u ka dhënë shumë njerëzve nga krahina të ndryshme të Shqipërisë . Njëherazi, shprehu mirënjohjen për Nailin, i cili e kishte futur dhe sistemuar në punë, duke thyer dhe urdhrin e zv/ministrit të ndërtimit. Naili,- vazhdoi Xhevati më tej,- ishte njeriu i punës, ishte njeri i dashur me të gjithë, kishte mendje “femër” dhe ishte origjinal në veprimtarinë e tij drejtuese.

Besnik Shaqiri, që kishte punuar për 25 vjet me Nailin, tregoi për vlerat  e tij  si ndërtues i shquar, që ka dhënë një kontribut të veçantë e të madh për ndërtimin e Tiranës, që kur Tirana kishte 30 mijë banorë e deri sa u bë 300 mijë banorë. Naili,- theksoi Besniku,- ka derdhur djersën e tij në shumë vepra të mëdha të Shqipërisë, sidomos për ndërtimin e Hidrocentraleve dhe veprave kryesore që janë ndërtuar nëpër Shqipëri. Tre janë ndërtuesit më të shquar të këtij vendi,- nënvizoi ai më tej,- Neço Konomi, Nail Bezhani dhe Mimi Zhapa, dora e të cilëve ka lënë gjurmë në ndërtimin e Tiranës dhe të Shqipërisë. Por Naili ishte dhe novator, sepse ishte pikërisht Naili, ai që krijoi Parkun e Ndërtimit  me 180 kamionë në Tiranë. Njëherazi, janë të panumërta novacionet e tij në park e në ndërtim. Naili, -shtoi më tej z. Shaqiri,- ishte dhe nga ata drejtues që interesohej drejtpërdrejt dhe për punonjësit kur sëmureshin, duke shkuar dhe natën te i sëmuri në spital dhe duke biseduar vetë me mjekët përkatës.

Bajram Sadikaj, në përshëndetjen e tij që dërgon nga Amerika, ndërmjet të tjerash shkruan: “Nail Bezhani, gjithçka e meritoi me punë dhe sjelljen e tij të ndershme, me dashamirësinë dhe humanizmin që e karakterizonte, model i urtësisë, qetësisë dhe thjeshtësisë fteriote. Një kuadër me aftësi e kompetencë profesionale dhe drejtimi.

Si një nga fteriotët e pare e jetëgjatë me banim në Tiranë, me rast e pa rast, nga të njohur e të panjohur, kam dëgjuar gjithmonë fjalët më të mira për Nailin. Njeri i dashur dhe i respektuar me te gjithë shokët e bashkëpunëtorët e tij, me të gjithë ata që i shpinte halli tek Naili, fteriotë e jo fteriotë, pa dallim”.

Në emër të Fterrës, kishte ardhur, Kryetari i Fterrës, Teno Lona, i cili shprehu mirënjohjen për këtë figurë të shquar të Fterrës sonë.

Nr.48-shkurt 2006

NAILI - MODEL I NJERIUT DHE DREJTUESIT

QË MERREJ ME PUNËN DHE ME NJERËZIT

Tradita e Fterrës sonë është: fterjotët i janë përkushtuar, në radhë të parë : punës dhe njerëzve.

Në këtë këndvështrim, një fteriotë i veçantë, është Nail Bezhani që u bë i mirënjohur: në shoqëri e në shtet, dhe si organizator në drejtim, por dhe i përkushtuar për hallet e njerëzve, i cili na ka lënë modelin e njeriut dhe të drejtuesit, “Modelin Nail”, si stoli në kurorën e njerëzve të çmuar.

Ky  model dëshmon për vlerat, e  këtij njeriu me vlera, jo vetëm ndër fterjotët, por dhe midis shumë e shumë kuadrove, nga vitet ’40-të deri vitet ’80-të të shekullit te kaluar, duke ngelur si medaljon në memorien e fteriotëve dhe të atyre që e njohën në punë e në jetë, jo vetëm në Tiranë, por shumë më gjerë, që nga fshatrat me të larta të Veriut e deri zonat më të thella të Jugut.            *   *

 Nailin, Fterra e mban mend: si fëmijë të bukur, si të ri punëtor, si burrë të fjalës, si Njeri që ka bërë mirë fteriotëve dhe jo-fteriotëve. Kështu, bie fjala, ustai, Veli Mehmeti, kur, për vite me radhë, bënte punën e muratorit në shtëpitë e Fterrës, thoshte: Këtë zanat, që më jep bukë, e kam nga Naili në Tiranë. Po kështu, Axhemi e Shefqet Shkurti, që ishin me një barrë fëmijë, e përmendnin shpesh, sa ishin gjallë, që Naili i futi në punë dhe i sistemoi  në Tiranë, këtu e 50 e ca vjet më parë. Po kështu, nuk mund të harrojnë të mirat, që u ka bërë Naili, dhjetëra e dhjetëra fteriotëve të tjerë, duke u dhënë drejtimin e jetës që në moshën e rinisë.

Naili ishte nga ata që ka mbështetur shumë njerëz për problemet themelore të jetës, si punësim, pasaportizim dhe për t’u dhënë profesione e zanate nga më të ndryshmit, në Tiranë, por dhe në qytete të tjera të Shqipërisë, ku mirësitë e Nailit, u kanë dalë përpara dhe fteriotëve, duke i rritur vlerën dhe emrin Fterrës e fteriotëve tanë. 

Njëherazi, Naili, fterjoti-tiranas, kreu me dinjitet detyrat zyrtare dhe zgjidhi drejt problemet që i dolën përpara. Kështu që në vitet e para të veprimtarisë drejtuese, diti të kryej me zotësi, edhe detyrën e ekonomistit të lartë, edhe atë të Kryetarit te degës për ekonomi-financë, edhe si Drejtues në Hidrocentralin mbi Lumin Mat-Ulzë,apo në ndërtimin e disa hidrocentraleve të tjerë, deri në ndërtimin e hidrocentralit në Fterrën tonë, në vitin 1956.

Me përvojën dhe aftësitë e tij organizative, në sajë të përkushtimit në punë dhe të vullnetit të fortë, arriti të emërohet Drejtor në Ndërmarrjen e Parkut të Ndërtimeve në Tiranë, dhe të bëhet për rreth 20 vjet me radhë drejtues kryesor, në Ndërmarrjen më të madhe të ndërtimit në Shqipëri, në atë të “21 Dhjetorit”, duke punuar disa vjet si zv/drejtor, me Drejtor Neço Konomin, një nga autoritetet e njohura të ndërtimit në Shqipëri, i cili shprehej me gojën plotë, se: “vërtetë që unë jam Drejtor i “21 Dhjetorit”, por gjithë pallatet e Tiranës, kanë dorën e Nailit”.

Rezultatet dhe sukseset në drejtim, bënë që Naili të fitojë emër, jo vetëm te njerëzit që drejtonte, por dhe në elitën e lartë të shtetit, në kohën e të cilit, jetoi e punoi. Kështu, fitoi kredo dhe u bë autoritet zyrtar e moral. Me këtë shpjegohet dhe fakti që iu lejua të mbante makinë personale dhe të ndërtonte dhe shtëpi të tij, te cilën e gëzon dhe sot familja e vet. 

Te ky Njeri, gjithnjë e më shumë, vinin njerëz për hallet e tyre, deri nga rrethe të ndryshme. Dhe Naili i priste, në zyrë,  në shtëpi, si të ishte rasti. Dhe pasi dëgjonte problemin, angazhohej për zgjidhjen e tij. Kështu interesohej për pasaportizimin e tyre për t’i regjistruar si banor, diku në rrethinat e Tiranës, se duke u konsideruar banor të fshatit të Tiranës, mund të punonin në ndërmarrje qyteti. Po kështu i ndihmonte dhe për të ndërtuar  baraka-shtëpi, ose shtëpi në fshatra, sa më afër qytetit.

Naili, ndihmonte këdo, pa asnjë lloj kompleksi, krahinor, fetar apo klasor, dhe pa asnjë përçmim burokratik. Në shtëpinë e tij vinin, madje dhe flinin, grupe-grupe lumjanë e gollobordas, duke u zgjidhë dhe hallet e tyre, pa asnjë lloj ryshfeti, të cilët betoheshin: “Për kokën e Nailit”!

Ky shpirt e kjo mirësi shembullore e ka bazën te trashëgimia e Bezhanajve, te geni i tyre, te dashuria njerëzore, te edukata e kultivuar, te formimi qytetar, te urtësia dhe zemërgjerësia, duke u shfaqur kështu dukshëm, virtyti i altruizmit te tij. Ndaj, nuk u kursye asnjëherë për të bërë maksimumin e asaj që varej prej ndërgjegjes dhe zotësisë, në mënyrë koherente, gjatë gjithë jetës, si njeri i shkueshëm me të gjithë.

Më ka ngelë në kujtesë një thënie e shoferit shkodran, me emrin: Enver Memi (Hoxha), që në makinën-kamion kishte ngarkuar tubacionet për hidrocentralin në Fterrën tonë. Kur arriti në Vlorë, disa kolegë të tij, i thanë:

     - Ku shkon me këtë ngarkesë?

     - Në Fterrë,- ua ktheu shoferi shkodran

     - Do marrësh veten më qafë në atë rrugë, - i thanë ata.

     - Ta di me dek, nuk ia kthej fjalën Nail Bezhanit.-u përgjigj i vendosur ai. 

     Ndodhte kështu, sepse me Nailin njerëzit bisedonin shtruar, qanin hallet, që, pasi i dëgjonte, i sqaronte me dashamirësi, i binte një telefoni, ose u binte dhe këmbëve, duke e dërguar personin, atje ku zgjidhej problemi.

Naili s’dinte të sorollaste dhe s’dinte të nxirrte askënd, as nga zyra e as nga shtëpia. Fjala e tij ishte “melhem” për “plagët” e njerëzve me halle. Dhe, pasi u mbaronte punë, ai gëzonte, sikur kishte mbaruar një punë për njerëzit e tij. Ndërsa, hallexhiu largohej duke e uruar e falënderuar këtë njeri kaq shpirtmirë. 

Naili ishte nga ata që nuk shqetësonte njeri, as në shoqërinë e gjerë të tij, as vartësit e shumtë në punë, dhe aq më pak fterjotët e njerëzit e tij, në familje e në Bezhanaj.  

Prandaj, fitoi emër e mirënjohje, sepse diti të merrej me kompetencë, kryesisht, me dy çështje themelore: me punën dhe me njerëzit, dhe jo me fjalë pa “bukë” dhe as me politikën e kohës. Ai i kreu me korrektësi detyrat në çdo pozicion që pati, që nga funksioni më i thjeshtë e deri zv/drejtor apo në detyrën e Drejtorit të Ndërmarrjes Nacionale të ndërtimit në Shqipëri. 

Njëherazi, Naili ishte nga ata kuadro, që interesohej deri për shëndetin e punonjësve, për punën dhe familjen e tyre dhe njëherazi, çmonte dhe  mbante dhe shokun e mikun, siç mbajti miqësi të përhershme me Neço Konomin nga Piqerrasi i Bregdetit, me Neki Osmanin nga Tatëzati i Delvinës e të tjerë e të tjerë. 

                                                *   *   *

Janë, pikërisht, të gjitha këto arsye që, Nail Bezhani mbetet i çmuar dhe i shquar, midis të çmuarve e të shquarve, jo vetëm në kufijtë e Fterrës e të krahinës sonë historike, Kurvelesh-Bregdet, por dhe në Tiranë e gjetkë.

Se ka qenë njeri shembullor, prandaj ne, të gjithë së bashku, Nailin që ndërroi jetë në moshën 57 vjeçare, para 23 vjetësh, po e përkujtojmë sot në 80-vjetorin e Lindjes, duke shprehur nderimin dhe obligimin tonë për Nailin zemërbardhë, që deshi njeriun dhe punën, që deshi Fterrën dhe Tiranën, që deshi Shqipërinë. Ky njeri i kompletuar që, më i mirë nuk bëhej, do të ketë mirënjohje të përjetshme. Për të, janë thënë e do të thuhen, përherë fjalë të mira.

Lumthi kush lë emër të mirë midis të gjallëve ! Naili e arriti këtë.  Ndaj emri dhe mesazhi i modelit të Nail Bezhanit, ngelet i paharruar midis nesh.                                                                                                      

                                                                    Guro Zeneli 

Nr.48-shkurt 2006

MBRESA...

             E kam njohur që kur mbaroi shkollën e mesme tregtare në Vlorë. E kam njohur dhe si shofer të zotin, dhe si ekonomist të aftë, dhe kur mësoi për inxhinier ndërtimi. E njoha nga afër për vite të tëra dhe kur punoi si drejtues për ndërtimin e Kombinatit të Tekstileve në Tiranë,... dhe kur punova dhe unë disa vjet në rolin e mjekut në Ndërmarrjen  e Ndërtimit “21 Dhjetori”. 

            1.

Ishte gati mesnatë. Isha në spitalin provizor me 26 krevate. Aty nga ora 11.00 i darkës erdhi Naili. Erdhi të shikonte të sëmurët e ndërmarrjes. Erdhi natën se ditën nuk e linte puna. Bisedoi me të sëmurët. Të nesërmen dërgoi gjellët më të mira. Unë që isha në rolin e mjekut, e falënderova shumë.

- Mos më falëndero,- tha Naili,- se janë tanët, se me këta e bëjmë punën.

            2.

            Një grup dibranësh e gollobordas kërkuan leje te Drejtori për të shkuar  në festën fetare, në Ditën e Kurban-Bajramit. Drejtoi u tha se nuk mund t’ju jepte leje se kishin shumë punë. Punëtorët të mërzitur i shkuan Nailit. Pasi i dëgjoi, u tha se do ta bisedonte me Drejtor Neçon.

Kur u kthye nga Drejtori, Naili ishte i qeshur.

- Rrofsh Nail !,- i thanë ata.

- Po me një kusht,- ua ktheu Naili.

Dhe kushti ishte që do t’ju jepnin tri makina-tatra, që me të bërë festën një ditë, të ktheheshin po me makinat që do t’i çonte. Ashtu u bë. Punëtorët kur u kthyen, iu përveshën punës dhe tejkaluan  dhe detyrën e dy ditëve që shkuan në festë.

3.

Duheshin marrë dërrasa (dhoga) në Pukë. Duhej dërguar një brigadë makinash. Shoferët u treguan të gatshëm. Shofer Isai ishte sëmurë dhe nuk shkonte dot. Ti nuk do të shkosh ,- e urdhëroi Naili. Në makinën tënde do te jem unë shofer. Dhe bashkë me brigadën e makinave shkoi dhe makina e Xha Isait. Por, këtë radhë me shofer  Zv/ drejtor, Nailin.

4.

Si shpesh, dhe atë ditë doli nëpër kantier. Takoi me radhë vinçierët. Midis tyre vuri re se, njëri prej tyre, me njërën dorë ngiste vinçin dhe me tjetrën hante bukë me domate. Naili hipi vetë në vinxhë.

- Urdhëro, këto lekë dhe shko ha bukë në mensë.

- Faleminderit,- ia ktheu punëtori,- po nuk vete kjo punë.

- Ze, se më erdhe  në shtëpi. Sot do të qeras unë,- i tha me këmbëngulje Naili. Sa ti, të hash bukë, me vinxhin tënd, do të punoj unë.

5.

Në ndërmarrjen “21 Dhjetori” u hap një kurs për shoferë. Në të u regjistruan 20 vetë, kryesisht të rinj. Në një mbledhje të organizatës së partisë, një nga kuadrot e asaj kohe, ngriti problemin se kursi nuk ishte kurs i shoferëve, por ishte “kurs i fteriotëve”.

Drejtor Neço Konomi, i tha:

- Për shofer i ka futur. Mos u tremb ti, se nuk na e zënë karrigen, as mua e as ty.

- Po ka futur dhe Syrja Mitën, 40 vjeç,- këmbënguli ai.

- Po nuk fitoi kursin e shoferit,- tha Naili,- shpenzimet për të, do t’i paguaj unë.

6.

Nailit i erdhi vendimi për ta bërë Drejtor i Përgjithshëm për Rruga-Ura.
Drejtor Neço Konomi, këmbënguli:

 - Unë, që sot, jap dorëheqjen nga drejtor. Ndërtimi i Kombinatit nuk mbaron  dot në kohën e caktuar.

- As unë nuk dua të ndahem me ty,- sqaroi Naili. Po mua nuk më kanë pyetur. Ndaj duhet sqaruar, atje lart.

Sa e mësoi këtë urdhër kryeinxhinieri sovjetik shkoi te Hysni Kapua dhe kërkoi që të mos transferohej  nga Ndërmarrja e  Ndërtimit. Dhe kështu u bë. Naili vazhdoi për shumë vjet si zv/drejtor në “21 Djetori”, me drejtor Neço Konomin.

O Nail o zemërbardhë, / O Nail! fisnik i parë !

Njeri e drejtues i rrallë, / Fterrë e Tiranë, në ballë. 

                                                         Të treguara, nga Halil Hizmo

Nr.48-shkurt 2006

MIRËNJOHJE, SE NAILI MË DHA DREJTIMIN E JETËS

Sa mbarova detyrën e ushtarit në Sarandë, vendosa të shkoja në Tiranë. Megjithëse, ligjet e kohës nuk të lejonin të futeshe në qytet, unë kisha shpresë se fterjotët e Tiranës do të më ndihmonin. Dhe, mbi bazën e kësaj shprese, arrita në Tiranë. Shkova drejt e te Naili. Ia qava hallin që kisha. Naili më mirëpriti, madje më sqaroi me shumë  mirësi.

- Do të shkosh njëherë,- më tha,- tek Ai që merret me pasaportizimin. Po të ndihmoi Ai, mirë, po nuk mundi të ndihmojë dot, ktheu tek unë.

 Veprova si më porositi Naili. Mirëpo, Ai më priti me këmbët e para. Madje, jo vetëm që nuk pasaportizohesha dot, por, sipas “zyrtarit”, duhej të kthehesha në fshat, se Fterra kishte nevojë për krahë pune.

U mërzita shumë. Aq sa mendova se ishte kot të kthehesha  dhe te Naili. Mirëpo, pasi e konsultova me Selimin dhe Halil Hizmon, të cilët më thanë të bëja, siç më kishte thënë Naili.

Kështu bëra.

Kur i rivajta, Naili më tha: mos u shqetëso, se do të të ndihmoj unë. Më shpjegoi se do të më pasaportizonte në një fshat fare afër Tiranës. Dhe, pastaj, për pak ditë do të filloja punë si mekanik në ofiçinën e “21 Dhjetorit”.  Njëherazi ndërhyri dhe Halil Hizmo te kryetari i fshatit Yzberish. Dhe me fletën e punës, si banor i këtij fshati, Naili më futi në punë, pa asnjë mëdyshje. Unë, atë ditë e pata ditë feste. E mbaj mend dhe sot. Dhe jo vetëm kaq, por, njëherazi, kur Naili mësoi se unë isha familjar, më  ndihmoi  dhe me dha dhe shtëpi afër shtëpisë së tij.

Ndaj i jam shumë mirënjohës, veçanërisht Nail Bezhanit. Dhe, nga mekanik, siç kuptova më vonë, po me rekomandimin e Nailit, në vitin 1961, shkova  për specializim gati dy vjet dhe në Kinë. Madje, dhe kur u emërova me punë në Gramsh Naili erdhi e më takoi drejt e në Uzinën e Çekinit.

Kështu, Naili ishte ai që, jo vetëm më dha kthesën në jetën time, por në asnjë rast nuk ma përmendi asnjëherë, se më kishte bërë këto të mira të mëdha.

Dhe kur unë e falënderoja, Naili më thoshte: Le atë fjalë, se unë kam gëzim që ti u rregullove mirë e më mirë.

Nr.48-shkurt 2006

                                                                                                Merqez Zeneli