AMANETI I HIQMETIT : MOS E LINI FSHATIN TË PËRÇAHET

            Me vjen keq që nuk shkruaj dot shumë kujtime për Hiqmetin e dashur. Me karakterin e tij të fortë, zemrën e madhe e të çiltër, me buzëqeshjen e përhershme, kishte fituar simpatinë jo vetëm për fshatarët, por të gjithë ata që e njihnin.

            Pas okupimit fashist Hiqmeti ishte i pari në fshat që propagandoi luftën kundër okupatorit. Puna e tij nuk u përqëndrua vetëm në Fterrë, por në të gjithë fshatrat e Kurveleshit e të Rrëzomës. Hiqmeti ka shkrirë për atdheun gjënë më të shtrentë, gjakun dhe jetën e tij, më 30 gusht 1943.

            Në datat 27-28 gusht Hiqmeti erdhi një natë në Fterrë për të takuar familjen, shokët e dashamirësit. Në mëngjezin e datës 28 gusht duke kaluar xhadesë, te portokalja e Brahe, më flet mua. U takuam dhe u përqafuam dhe më uroi që isha pranuar në parti. E percolla deri tek përrali mbi Rukaj, i propozova të shkoja edhe unë me të. “ Jo, më tha, - duhet të rrish në fshat, të punosh që të fitosh simpatinë e tyre dhe porosia ime është që të luftoni të mos përçahet fshati”.

            U ndamë me të për të mos u takuarmë, por fjala, karakteri, burrëria, dashuria e buzëqeshja, nuk do të shlyhen kurrë nga unë dhe nga të gjithë ata që e kanë njohur dhe kanë punuar me të, tek të gjithë ish nxënësit e tij të shkollës së Fterrës.

            Gjatë gjithë kohës së luftës dhe në vazhdim u punua për të mbajtur amanetin e tij që fshati të mos përçahet. Dhe mendoj se për këtë kemi të drejtë të krenohemi të gjithë bashke.

                                                                                                                       Safet MEMI

Nr.3 – shtator, 1997

…HIQMET DUSHA KOMISARI, NDËR TË PARËT, ISH I PARI…

            Hiqmeti aktivitetin politik e kishte filluar që në shkollën Normale të Elbasanit, ku u pranua edhe në rininë komuniste. Për veprimtarinë e tij antizogiste në vitin 1939 përjashtohet nga shkolla. Më 7 prill 1939 merr pjesë në demostratat e studentëve.

            Në shtator 1940 erdhi mësues në Fterrë dhe menjëherë filloi aktivitetin revolucionar. Me rastin e 28 – vjetorit të Pavarësisë në fjalimin e tij midis të tjerave tha: “ Populli dhe rinia  Shqiptare nuk e durojnë dot robërinë, neve nuk i durojmë dot të huajt në vatrat tona, për liri e pavarësi populli ynë ka derdhur shumë gjak dhe po ta lypë nevoja do të derdhë përsëri”. Hiqmeti porositi nxënësit që të mos nderojnë alla fashiste. Më vonë, nga viti 1942, me inisiativën e tij griset flamuri fashist dhe nuk u dërgua asnjë i ri nga Fterra në Itali në aktivitete që organizonte partia fashiste.

U shqua si edukator i brezit të ri me ideyë e reja përparimtare për kohën. I njihte mirë bashkëfshatarët dhe u dinte të gjitha brengat dhe hallet e tyre dhe përpiqej t’ua lehtësonte ato. Rreth tij u grumbulluan të gjithë fshatarët dhe ai u bë përçues i luftës për liri, u shpjegoi dhe bindi të rinjtë dhe fshatarët për luftën kundër okupatorit dhe çlirimin e vendit. Fterra dalëngadalë u kthye në një bazë të rëndësishme dhe të përhershmë të luftës. Atje vinin vazhdimisht drejtuesit kryesorë të qarkut të Gjirokastrës, të cilët sigurisht, takimin e parë e kishin me Hiqmetin dhe shtëpia e tij u shndrua në bazën kryesore të luftës në Fterrë. Në të gjithë ngjarjet kryesore të kësaj periudhe është organizimi, drejtimi, mendja e ndritur e Hiqmetit që nga krijimi i këshillit nacionalçlirimtar, të njësitit të parë të fshatit, të sulmit mbi postbllokun e Borshit, ku u vra dhe dëshmori i parë i Kurveleshit, Fuat Mato.

            Në 23 qershor 1943 në Kondale në Fterrë inagurohet çeta “Toto Bolena”, ku komisar i saj caktohet Hiqmet Dusha dhe me 7 gusht 1943 kjo çetë inkuadrohet në batalionin “Asim Zeneli”, i pari batalion në qarkun e Gjirokastrës.

            Në luftën e Libohovës kundër garnizonit italian më 30 gusht mori pjese edhe batalioni “Asim Zeneli”. Pas dy ore lufte të përgjakshme Libohova u çlirua, por armiqtë të mbyllur në kala, të mesërmen u vijnë përforcime nga Gjirokastra dhe lufta vazhdon. Pikërisht në këto përpjekje, midis katër dëshmorëve, ishte dhe komisari trim Hiqmet Dusha, i cili ishte ndër të parët që u hodh në sulm. Shembulli i trimërisë së tij u përhap gjithandej. Në kujtim të tij, çetës dhe me vonë batalionit “Dishnica” në Përmet ju vu emri “Hiqmet Dusha”.

            Hiqmeti sot kujtohet jo vetëm nga bashkëfshatarët e të gjitha moshave, por emri i tij është bërë i njohur në shumë zona të tjera e veçanërisht në krahinën e Kurveleshit, ku ai ka pasë dhe aktivitetin kryesor.

                                                                                  Dilaver SHKURTI

Nr.3 – shtator, 1997