PËR FAMILJEN FËRTËNA NË STAMBOLL

Puna dhe detyrat e ndryshme që kam kryer në vite më kanë dhënë mundësinë që të punoj e jetoj në disa shtete, ku kam takuar qindra e mijëra bashkëatdhetarë të emigruar në periudhat e vështira që ka kaluar Shqipëria. Mund të them shkurt e qartë se të gjithë ruanin dhe trasmetonin veti të vyera të të parëve të tyre, veçanërisht si atdhedashës e arsimdashës.

Një shembull kuptimplotë e mjaft domethënës të ruajtjes së traditave edhe nga ata që jetojnë prej dhjetëra vitesh jashtë atdheut e që unë dua ta theksoj, është lidhja që kam patur me familjen "Fërtëna" në Stamboll.

Puna më shpuri në vitin 1984 si Kryekonsull në Stamboll. Aty kontaktova me shumë familje e shqiptarë të vendosur në periudha të ndryshme. Ndërmjet tyre dhe me familjen nga Labëria, me Muharrem e Semiha Fërtëna. Muharremi ishte nga Progonati, ndërsa Semihaja (Samijea, bija e Lame Xhamës, ikur në Turqi që 6 vjeçe) ishte nga Fterra. Kishin vetëm një djalë, që, për fatin e tyre të keq, kishte pësuar që në moshë të njomë një aksident automobilistik dhe me gjithë përpjekjet e tyre të mëdha, vetëm sa i shpëtuan jetën, por mbeti sakat. Muharremi dhe Semihaja ruanin e trashëgonin vetitë dhe zakonet më të mira të të parëve të tyre shqiptarë, si mikpritjen, besën,  sinqeritetin, dashurinë e pakufishme për vendlndjen etj.

Semihaja ishte një grua tipike fteriote, si në paraqitje, sjellje dhe zakone, edhe pse nga fshati kishte ikur që në vitin 1936 te xhaxhai i saj, po që mbeti përfundimisht në Stamboll, se filluan luftrat dhe u mbyllën kufijtë.

Martesa në një familje labe aty, bëri që cilësitë e vyera te genit të fteriotes të kultivoheshin edhe më shumë. Familja Fërtëna ishte nga ato, që, kur vinte Kryekonsulli i ri, vinte e para në konsullatë, i uronte mirëseardhjen dhe shprehte gatishmërinë për të ndihmuar me mundësitë që kishin. Por, kërkonin edhe që t'ua ktheje vizitën. Kështu ndodhi dhe kur shkova unë në Stamboll. Kur ua ktheva vizitën, të them të drejtën, u befasova me ambjentin, ngrohtësinë e pritjes dhe deri me gjellët karakteristike të Semihasë, që ishte një mjeshtre për gatim. Aty nuk munguan as dhe këngët labe, që i kishin aq për zemër. Unë nuk dija labçe, por nga ambjenti i ngrohtë që u krijua, bëra dhe unë iso bashkë me të tjerët. Më pas, vizitat te njëri-tjetri u bënë të zakonshme.

Ndihmën dhe gatishmërinë e kësaj familjeje e prekëm në çdo aktivitet apo pritje që organizohej në Konsullatë. Por, në mënyrë të vaçantë, vetitë dhe virtytet e lebërve dhe të fterriotes bujare, u treguan kur më ndenji për ditë të tëra në dhomën time të spitalit pranë krevatit dhe më shërbeu për gjithçka. Semihaja nuk iu nda bashkeshortes sime, Verores, duke i sherbyer si një motër e madhe. Po ngjarja që dua të nënvizoj është kjo: Kur Semihaja mori vesh se djali im që ishte në reanimacion kishte nevojë për ushqim special, e sidomos për lëng mishi (edhe pse këto nuk mungonin në spital), shkoi në shtëpi dhe theri delen që e mbante si manare, sepse e rriste për kur t'i vinte e ëma për vizitë nga Shqipëria. Delja u bë kurban për të shpëtuar djalin tim. Dhe çdo mëngjes i sillnin djalit lëng mishi dhe ushqimet e nevojshme që gatuante Semihaja.

Këto pak fjalë që radhita nga përvoja ime në shoqërinë e miqësinë me fteriotët, tregojnë vlerat e mëdha të këtij komuniteti dhe vetitë e virtytet e shkëlqyera që vijnë nga lashtësia, por që ruhen, trashëgohen brez pas brezi, kudo ku rrojnë e punojnë fterriotët, brenda e jashtë Shqipërisë.

                                                                            Idajet Gurra

                                                          Kryetar i Shoqatës A.K. "Opari" Tiranë

Nr. 41 – tetor 2004