EDHE PLUMBI I XHA VEIPIT MBJELL MIQËSI

                Tani që kalova të 60-tat dhe në këto vite të vështira tranzicioni, nuk e di pse shpesh më vjen në kujtesë miqësia e xha Veipit dhe xha Husos, që rrojtën aqë gjatë në Fterrën tonë.

            Tutje derës së shtëpisë, gati për ditë, para e pasdite, dëgjohej trokitja e shkopit, kollitja dhe thirrja e xha Husos: zgjuar jeni?, kur nga brenda përgjigjej xha Veipi: po, po, hajde brenda!. Miqësia e tyre u ngjit gjithnjë lart, megjithëse në moshën e re të tyre pati një acarim të fortë, kur një gojë e ligë, që mbeti anonime, vuri në dyshim nderin e Husos. Hodua, vëllai i madh i Veipit, nuk jetonte më, ndaj zakoni e donte që Veipi të vinte nderin në vënd. Dhe një mengjes, në fillimet e këtij shekulli, nga ledhi i oborrit të shtëpisë Veipi e drejtoi pushkën mbi trupin e Husos. Shtiu vetëm një herë. Husua u rrëzua. Veipi mori arratinë. E futën në “kalanë” e Gjirokastrës. Po Husua ishte jetë-gjatë. Veipi ca për moshën e vogël dhe ca për faljen që iu bë, u kthye në Fterrë.

            Dhe shpejt, Husua e Veipi, të ndihmuar dhe nga mënçuria e fshatit, u futën përsëri në miqësinë e mëparshme. Përkrah njëri-tjetrit shkuan në Luftën e Vlorës, së bashku qenë edhe në përpjekje me bandat e andartëve grekë më 1913-1914. Edhe në Luftën Nacionalçlirimtare përsëri u gjendën bashkë. Ata tërë jetën qëndruan bashkë e të pandarë. Kjo sepse Huso Zhupa, i pari, dhe plumbi në shpatulla, diti ta falë. Por edhe Veip Mero, ama, diti të kërkojë falje. Dhe falja shpirtërore e bëri miqësinë e tyre të përjetshme.

            Megjithëse tipa të ndryshëm, ata panë midis tyre ato që i bashkonin e jo ato që i ndanin. Husua - njeri i mbyllur, i heshtur e fjalëpak, ndërsa Veipi - i hapët e i afrueshëm. Por të dy dinin dhe të donin, dhe të falnin, dhe të ndihmonin njëri-tjetrin. Plumbit që i ndau për ca kohë në moshën e rinisë, ditën t’i vënë kapak, duke harruar sikur të mos kishte ndodhur kurrë.

            Historia e “plumbit” të Veipit në fillimet e këtij shekulli, më është kujtuar shpesh tashti që po mbyllet shekulli. Bashkë me plumbin më del përpara Xha Husua aq zëmërmadh e aq bujar.

Në Fterrë ky plumb është rast i rrallë. Por edhe nga ai rast - plumbi, miqësia e Xha Veipit dhe Xha Husos - përcjell një mësim të madh: Falja është hyjnore.

                                                                              Bajram SADIKAJ

Nr.11 – dhjetor, 1998