Në qendër të Ixorit, midis grumbullit të shtëpive të vogla, sipër xhadesë, është shtëpia e Eleze dhe brezi ynë e njeh atë nga Xha Jasini (Tahsini),  që i dha  emër familjes së eleze, e bëri atë të njohur në Kurvelesh e Labëri.

            Tahsini u lind në Fterrë më 1894. Vdekja shumë e shpejtë e babait e la atë jetim dhe e detyroi që qysh në moshë të njomë të punojë si shërbëtor në një familje të pasur delvinjote. Aty mundi të kryej shkollën ruzhdije (afërsisht shkollë 8-vjeçare). Me mënçurinë natyrore e arsimin që mori, arriti që gjatë viteve 1916-20 të kryente detyrën e sekretarit të nënprefekturës së Tepelenës e më pas të Himarës.

            Ngjarjet e Luftës së Vlorës më 1920, i dhanë mundësi Tahsinit 26 vjeçar të demostrojë bindjet e tij patriotike, duke u rreshtuar në çetën e Fterrës me komandant Xhafer Shehun, ku për aftësitë e tij u caktua pranë shtabit të Luftës si përkthyes i italishtes. Bindjet  patriotike e bënë Tahsin Elezin të merrte pjesë aktive në revolucionin demokratik më 1924, si anëtar i partisë fanoliste. Me fitoren e forcave zogiste ai internohet për 7 muaj në Krujë. Pas kryerjes së dënimit kthehet në Tiranë, ku për 6 vjet punon si përkthyes i italishtes pranë Ministrisë së Mbrojtjes.

            Autodidakti Tahsin Elezi në vitin 1932 vazhdon shkollën e Plotësimit, kurs njëvjeçar për kryetar komune. Kështu fillon karierën si kryetar komune në Kukës, Mirditë, Zagori, Jorgucat e Kuç (vitet 1932-1943). Nëpunës korrekt në detyrë, i matur , i sjellshëm e i ndershëm nga të gjithë ata që e njihnin, ai ishte dhe një nxënës shembullor. Gjatë qëndrimit në Mirditë mëson latinishten dhe greqishten me ndihmën e ipeshkvit të krahinës dhe kur i binte rasti, në rrethe intelektuale, ai recitonte pjesë të tëra nga veprat e Virgjilit.

            Tahsin Elezi më 1920 u radhit me patriotët, më 24-ën me demokratët e Fan Nolit, kurse gjatë viteve ‘30-të ai ishte shembull i së resë, i përparimtares, në jetë dhe në ekonomi. Ai arriti të rindërtojë shtëpinë sipas kërkesave të një banese të kohës, sjell radjon e parë në Fterrë (mesi i viteve 30-të) dhe bashkë me kunatin e tij Muharrem Korkutin, ngrënë litërvinë në fshat.

            Birit të vetëm të Eleze, në vitet ‘20-’30, i lindën edhe katër fëmijë, Ismeti, Mirua, Ditua dhe Besimi. ( Është koha kur intelektualët e fshatit fëmijve u vinin emra kuptimplotë: Fat, Mirësi, Dituri, Besim).

Okupacioni fashist italian e gjeti Tahsinin në Fterrë dhe menjëherë e internuan në Vlorë, kurse shtëpinë e bukur ja dogjën. Pas luftës, deri sa vdiq (1967), intelektuali, burri i mënçur Tahsin Elezi jetoi në fshatin e tij të dashur në Fterrë. Emrin e nderuar që ai i dha familjes së Eleze e lartësuan dhe e bënë të njohur në Shqipëri e më gjerë profesorët e kësaj dere Ismeti e Besimi.

                                                                                  Muzafer KORKUTI

Nr.20 – qershor, 2000