GODUA I STANEVE
Duke shkruar per Godo Zhupen, i cili ne 73 vjetet e jetes se tij, 60 vjet i kaloi ne male me bageti, me lindi
ideja te di se çfare mund te mendoje nje njeri qe e kalon gjithe jeten midis veshtiresive te
malit, ne bore, ne ere e suferine, ne dimer e vere, duke u kujdesur si per femijte e tij per sheleget dhe dhente, te cilat
kane mbajtur perjetesisht gjalle jeten aty henave.
Te jetosh ne male, natyrisht vete natyra te jep nje horizont me te madh shikimi. Nga Stani i "Hundes se Drerit" hapet nje pamje e gjere fantastike qe rralle
e gjen ne tjeter vend. Nga deti duket Korfuzi. Nga veriu duken ne mjegull malet e larte te Laberise. Nga jugu syri te kap
pamjen e vargmaleve gjer ne thellesi te Greqise.
Godo Zhupa 60 vjet vigjeloi ne ate sharapol, duke e rritur stanin e vet nga viti ne vit e duke e bere me nam ne te gjithe
krahinen. Stani i Godo Mengulit nga Fterra dikur numeronte nga 500 deri 800 koke bageti te imta. Fterra
nga te huajt, vite me pare, eshte quajtur "fshati i hoxhallareve", por ne vitet e pasçlirimit e ketej, eshte konsideruar si
" fshati i shkollareve", si "fshat intelektualesh". Godua ishte pa shkolle, por ai kishte shkollen e madhe te jetes
ne male. Askush nuk mund ta kuptoje se çdo te thote te kesh "shkollen e malit". Une do te thoshja se jetesa e
gjate dhe e vetmuar ne male, e cila eshte shansi i barinjeve , nje shans qe e kane zili, edhe filozofet, edhe poetet.
Dhe Godo Zhupa duhet te kete qene i tille.
Stani i xha Godos ishte si nje pike, ku njerezit do te ndaleshin per te pushuar dhe per te ngrene diçka. Po te kaloje aty
prane, ishte e pamundur te te linte xha Godua, te mos ktheheshe. Kur kishte udhetar
te larget, therej menjehere shelegu. Ne 60 vjet jete kush mund t'i mbaje mend mijera e mijera miq, farefis e kalimtare qe
nuk jane ulur kembekryq tek Stani i Zhupe ose Mengule. Hunda e Drerit ishte
ne nje pozicion te tille, qe se largu dukej si nje karakoll i paprekshem. Ai ishte syri qe shihte gjitheçka. Ishte porta e
hyrjedaljeve per ne Laberine e thelle. Edhe ne kohen e Luftes, kur ishim fare te vegjel, flinim te qete ne Fterren tone, pasi
e dinim se dikush lart rrinte neteve roje e bashke me bagetine e tij, ruante edhe gjumin tone. Çdo rrezik qe mund t'i kanosej
fshatit do te vinte nga mali, dhe i pari qe do ta pikaste dhe do ta priste me qente e tij te stanit, ishte bariu
Godo. E kush mund te perballej me qente e stanit te Godos?
Ne kohen e Luftes ketej kaloi brigada
e gjashte me komandant Tahir Kadarene. Nuk e di se sa dite qendruan e u ushqyen me mish te kopese se ketij Stani. Kur iken, Tahiri i zgjati nje deftese, ku shkruante se ishin therur per partizanet 350 shelege.
- Xha Godo,- i tha Tahiri,- t'I kemi borxh kur te çlirohet Shqiperia.
- Po qe per Shqiperine,
ia kam bere hallall,- ia ktheu xha Godua.
Madje ne ate kohe
Godoja nisi edhe djalin e tij, Naxhiun 15 vjeçar partizan me Brigaden e 8-te, e cila shkoi deri ne Mal te Zi.
Stani i tij pas Luftes nuk e mori me veten. Ne 1956-ten Fterra u fut ne kooperative.
Perseri I deleguari iu drejtua pasurise se Godos.
- Xha Godo, po ti do te futesh ne kooperiative?
Xha Godua u mendua.
Kujtoi Halitin qe e kishte me studime ne Bashkimin Sovjetik dhe Naxhiun e Çelon qe i kishte te lidhur me partine. Dhe tha: Do t'i fut !
Une tani e mendoj se sa vendim I veshtire
do te kete qene per Godon e staneve me 500-800 krere bageti, qe e kishte ngritur per 60 vjete te jetes se tij aktive. Sa tonelata shi kishte ngrene sharku i çobanit gjat gjithe jetes per kete bageti? Sa ere kishte pritur ne gjoks? Sa nete kishte gdhire duke ruajtur ne shi e ne bore bagetine,
qe tani me nje fjale goje do t'ia jepte kooperatives? Megjithate asnje fjale nuk nxorri nga goja. Kishin ardhur te tjera kohe. Nje vit me vone nderroi jete. Por pas
la 4 djem dhe niper e mbesa me shkolla te larta e te afte per ta shpure me perpara historine e mengulajve.
Godo Zhupa donte me shume djem ne fisin e tij, donte njerez te forte, qe te perballeshin me veshtiresite e jetes
si dhe Ai. Dhe Elvira e Halitit lindi e rriti dy djem te edukuar e me shkolle te larte. Po edhe djemte e tjere te Godos
bene e rriten djem te edukuar, te dashur e qe gati të gjithë mbaruan shkollat e larta, duke realizuar keshtu vazhdimesine
e tradites se Zhupe dhe enderren e Xha Godos.
Sulejman MATO