“ NĖNĖ FTERIOTIA”
Derėn e mbante
hapur pėr miqtė, por dhe nagantėn nė brez e kishte,
se ishin kohė tė vėshtira
Pėrpara portės
sė shtėpisė tė dalin pėrpara syve dy pllaka mermeri. Ato janė shenja tė historisė pėr ngjarje trimė-rie, tregues tė shpirtit
trimėror e bujar tė njė gruaje, qė qerpikėt e syrit nuk i mbylli, as pėrpara pushtuesit. Fshati dhe zona e thirri me emrin
“Nėnė fteriotia”. Ilmo e quanin, por nėnė i thanė. Mehmeti e kishte mbiemrin, ose Hajdini nga familja ku u martua
nė Kalasė, por “ Fteriotia” e mbiemruan.
Dhe
jo mė kot. Ilmoja shtėpisė sė Hajdine nė Kalasė ia shtoi bujarinė. Mikėpritjen e vuri nė qoshe, jo vetėm pėr bashkėfshatarėt
e njerėzit e krahinės, por edhe pėr trimat e luftės pėr liri e demokraci. Ishte viti 1942. Shtėpia e saj
atėhere ishte njė si haur, por sipėrfaqja bėhej e madhe kur hynin brenda trimat e luftės, kur vinte Avdul Hakiu, Mustafa
Matohiti, Veledin Zeka, Bexhet Mema, Mitro Xhani… figura tė njohura tė kėsaj ane. Shtėpia e “Nėnė fteriotes” u bė
bazė e tyre. Nė kėtė shtėpi u krijua kėshilli i fshatit Kalasė mė 15 dhjetor 1942. Nė shembullin e saj ecėn edhe pesė shtėpitė
e tjera rreth saj. Puna e “Nėnės fteriote” u bė e njohur nė Rrėzomė e nė Kurvelesh, sepse ajo s’donte t’ia
dinte se ēfarė ishte vdekja. E priti nė shtėpinė e saj tėrė ēetėn “Hajredin Tremishti”. Nė janar 1943 Kalasa e
zgjodhi ‘Nėnė fterioten” kryetare tė gruas sė fshatit. Rreth saj u mblodhėn disa gra kalasiote, tė cilat me duart
e tyre thurėn bluza e ēorape pėr partizanėt qė luftuan pėr lirinė e vatanit. Ndihmat pėr luftėn qenė tė gjithanshme. Veprimtaria
e “Nėnė fteriotes” u bė e njohur. Te “Nėnė fteriotia” u vendosėn dhe forcat e grupit tė parė, qė i
printe Mehmet Dusha. Kur pushtuesit e kolaboracinistėt e arrestuan kėtė Nėnė sė bashku me dy vajza tė reja, Elifenė (Alidhima)
e Zemon (Hajdini), djemtė e Kalasės u dolėn pėr zot, asaj qė e thėrrisnin “Nėnė fteriotia” dhe bijave tė fshatit.
Kanė kaluar vite. “Nėnė Fteriotes” shpirti i ka vajtur nė xhenet (parajsė),
por respekti pėr emrin e punėn e saj ruhen dhe nė Kalasė ku kaloi shumicėn e jetės, dhe nė Fterrė ku lindi e jetoi rininė
e saj tė hershme.
Nė Kalasė janė tė njohura vargjet :
Nėnė Ilmo tė kujtojmė,
tė kujtojmė e s’tė
harrojmė.
Tė kujtojme cilėsitė,
trimėrinė e zgjuarsinė,
Ti
ishe njė sokoleshė,
nagantėn mbaje
nė brez,
luftove si trimėreshė,
ndaj ti rron e
nuk po vdes…
Eqerem
QOKU
Veteran,
Kalasė
Nr.17 – dhjetor,
1999
|