FTERIOTET

Albert Xhama

Home
Agim Haderi
Abedin Merkuri
Aferdita Bezhani
Ahmet Avreci
Alaudin Haxhiu
Albert Xhama
Albina Haxhiu
Ali Celi
Ana Sadikaj
Antoneta Kurupi
Ardita Mita
Arif Kurupi
Arshi Brinja
Avni Shkurti
Axhem Shkurti
Azem Celi
Bahri Shkurti
Baki Gjoni
Bardhyl Xhama
Bastri Dauti
Bektash Gedo
Belul Brinja
Besim Elezi
Bilal Dusha
Dafina Shkurti
Daro Dhuli
Daro Shkurte
Demir Shkurti
Dervish Shkurti
Deshmoret
Difo Lona
Diktim Zhupa
Dilaver Shkurti
Dushaj Vellezrit
Edip Bezhani
Edlira Zani
Eduard Avreci
Eduard Zhupa
Ejup Mita
Elvira Kofina
Enalda Gjoni
Ervehe Dusha
Esat Xhama
Fatie Merkuri
Fatime Mato
Fejzi Hizmo
Fetah Zani
Fiqret Fterra
Flora Braho
Fuat Brinja
Fuat Mato
Gjulza Korkuti
Godo Zhupa
Hader Haderi
Hajdin Dhuli
Hamza Mehmeti
Hanko Hizmo
Hava Dhuli
Hava Ruko
Hazo & Zuho Malo
Hetem Malo
Hiqmet Dusha
Hiqmet Shehu
Hysni Trako
Iljaz Kofina
Ilmo Mehmeti
Isa Hizmo
Islam Zhupa
Ismail Bezhani
Ismet Elezi
Isuf Haxhiu
Jashar Mato
Jakup Mato
Kamber Brinja
Klement Gjoni
Klinton Mita
Kudret Mita
Lame Haxhiu
Lame Xhama
Lavdosh Zani
Levend Gjoni
Lime Dusha
Maks Memi
Malo Malo
Maro Kondi
Mecan Dauti
Mehmet Dusha
Mehmet Kofina
Meto Shkurti
Muzafer Korkuti
Muho Zhupa
Mufit Haxhiu
Mukadez Ruka
Myrteza Brinja
Nafiz Bezhani
Nail Bezhani
Nebi Dauti
Neim Zani
Nexhip Dauti
Nexhat Dauti
Nezir Shkurti
Nimet Mita
Pasho Zhupa
Pullumb Shkurti
Qenan Gjoni
Qerriba Mita
Razie Dusha
Razip Gjoni
Refik Bezhani
Remzi Braho
Resul Mita
Rexho Kurupi
Safet Kofina
Safet Memi
Sako Zeneli
Sali Celi
Samije Xhama
Sejko Hizmo
Selim Avreci
Selim Gjonika
Shaban Mita
Shaqo Mita
Shefki Mita
Shefqet Shkurti
Sheri Mita
Sherif Dusha
Sherif Lona
Shkelqim Shkurti
Shuquri Sadikaj
Sino Zhupa
Skender Dusha
Sulejman Mato
Sulo Haxhiu
Sulo Hizmo
Tahsin Elezi
Tare Braho
Teno Lona
Teodor Keko
Vahit Malo
Vahide Mato
Vehap Bezhani
Veip Mero
Vele Gjoni
Xhane Dusha (Mato)
Xhemal Mato
Xhevdet Kofina
Xhevo Gjonika
Zeko Braho
Zenel Shkurti

 

ATJE KU ĖSHTĖ PUNA, ĖSHTĖ JETA

Amerika - vendi i mundėsive dhe i hapėsirave tė mėdha

 

Takuam kėtu nė Tiranė,Albert Xhamėn, tė riun 38 vjeēar, i cili nė mars tė vitit 1992, shkoi si refugjat nė SHBA dhe u vendos pėrgjithmonė nė Boston, nė shtetin Masaēust, ku vazhdon tė jetojė e tė punojė, Duke u takuar mė tė, biseda na nxiti tė zhvillonim kėtė intervistė:

  

            Pyetje: Si tė lindi mendimi pėr nė SHBA?

            Pėrgjigje: Amerika ėshtė ėndėrr pėr tė gjithė. Edhe unė si gjithė tė tjerėt e ėndėrroja njė gjė tė tillė. Dhe ėndėrra ime u realizua. Kisha dėgjuar shumė, por pashė vet se Amerika ėshtė vendi i mundėsive dhe hapėsirave tė mėdha. Nė fillim unė nisa si ndihmės-kamarier tek lokali i Antoni Athanasit. Pata shumė vėshtirėsi, se nuk dija anglisht. Iu vura punės, qė tė mėsoja edhe anglishten. Pėr 6-7 muaj arrita tė mėsoj gjuhėn e ditės dhe tė komunikoj mirė. Pastaj Athanasi mė vuri banakjer, ku punova gati pėr tre vjet.

   Gjatė kėsaj kohe njoha edhe mė mirė jetėn dhe mundėsitė qė tė jep Amerika pėr njė jetė mė tė mirė. Besimi tek vetja mu rrit. Atėhere mendova tė bėja diēka mė shumė e mė tė mirė. Nė Amerikė nuk ėshtė e nevojshme tė kesh shumė para, se Bankat tė ofrojnė kredi pėr bisnes. Pa rolin e bankave Amerika nuk do tė ishte ajo qė ėshtė. Vendosa tė bėhem pronar, sigurisht njė pronar i vogėl. Dhe fati mė ndihmoi. E fillova me njė piceri-restorant. Sigurisht nė fillim ngurova, pata dhe pak frikė. “Zanatin” e ri nuk e njihja. Mu kujtua fėmijėria nė Sarandė, kur notin e mėsova duke u hedhur nė det. Por kėtė radhė deti ishte puna nė Amerikė. Iu futėm punės bashkė me Anilėn, nusen time. Krahas gatimeve tė pėrhershmė, bėmė edhe gatime speciale, gjellė karakteristike italiane e shqiptare. Nevoja dhe konkurenca na bėri t’i kushtonim kujdes tė madh bisnesit tė ri, duke njohur sa mė mirė kėrkesat dhe shijet amerikane.

            Pyetje: Sa kohė t’u desh tė bėhėshe i zoti i vetes?

            Pėrgjigje: Mu desh tre vjet e gjysėm. Vullneti dhe durimi mė nxorrėn sė “salamet”, siē themi nė Fterrė. Tani punoj vetė, punon Anila. Kemi dhe katėr punėtorė. Puna na ecėn mbarė, sigurisht duke punuar shumė. Punoj 10-11 orė nė ditė pa ndėrprerje. Tė premten punoj 14 orė papushim. Tė shtunėn e tė dielėn  tashti bėjmė pushim, se dy vjetėt e para qė hapėm “Picėn” nuk bėnim asnjė ditė pushim. Nė Amerikė kur ėshtė pėr tė punuar punohet dhe kur ėshtė pėr tė pushuar pushohet.

            Pyetje: Ē’farė tė bėri mė shumė pėrshtypje nė Boston?

            Pėrgjigje: Nuk mė doli siē e mendoja, se unė e dija qė ēdo gjė ishte e lehtė. Po kur pashė jetėn atje, i thashė vetes, vurju punės Berti, se kėtu nuk ėshtė Shqipėri. Kėtu nuk ka

nėnė e babė, kėtu ka vetėm punė. Mu kujtua ajo thėnia te libri “Bankieri”, qė “Nė Amerikė, njeriu ecėn mbi dollarė, por duhet tė dish si t’i fitosh” Dhe oreksi vjen duke ngrėnė. Tani dua tė bėj njė bisnes tjetėr. Dua t’i futem punės pėr tė blerė dhe njė bilding, si pasuri kapitale, qė leku tė qarkullojė. Banka ėshtė e gatėshme tė mė japi kredi. Tani, mė thonė disa, dashke tė bėhesh si Athanasi, qė tėrė jetėn ka njohur vetėm punėn. Po ta arrija, u them, do tė ishte shumė mirė. Por unė dua qė edhe jetėn ta jetoj, se jam i ri. Prandaj kam shkuar dhe nė Florida dhe nė liqenet nė Majne e deri nė Niagara tė Kanadasė, qė ėshtė njė nga mrekullitė e botės. Ėeekend-in e kalojmė nė park, atje ku ka lodra pėr fėmijėt, apo vende tė bukura pranė detit. Unė e dua detin se kam lindur e jam rritur nė Sarandė, mos harro. Tė gjithė si familje dhe tė dy fėmijėt, luajmė golf. Ėshtė lojė qė na pėlqen.

  Pyetje: Po fėmijėt si tė venė nė shkollė?

  Pėrgjigje: Fteriotėt kudo qė janė e duan shkollėn. Edhe shkollėn amerikane fėnijėt e mi e duan shumė. Laerti, djali i madh, ėshtė nė klsėn e 7-tė. Pėrgjigja qė i dha njė pyetjeje, e cila bėhet nė tė gjitha shkollat e Amerikės, Laertin e nxorri fitues. E mori dhe televizioni publik. “Ti, i thanė djalit, duhet tė jesh proud (krenar) pėr kėtė pėrgjigje tė bukur qė ke dhėnė. Krenar tė jetė dhe shkolla nė Somervill dhe shteti Masaēust”. I dėrguan dhe njė letėr tė posaēme. Ai merret dhe me sport. Kurse i vogli, Xheni, ėshtė nė klasėn e dytė dhe shkon shumė mirė.

             Pyetje: A jetoni tė lirė e tė qetė?

            Pėrgigje: Amerika pėr mua ėshtė vendi qė ka edukatė dhe demokraci tė pastėr, qė, me sa thonė, nuk e gjen as nė Europė. Atje i ke tė gjitha liritė dhe tė drejtat e njeriut. Nė Amerikė nuk tė pėrbuz njeri. Nė Greqi, 7 muaj qė ndejta, e ndjeva veten si tė huaj, kurse nė Amerikė jam si nė shtėpinė time. Atje jam mė i lirė se kėtu. Kėtu nuk ka ende qetėsi. U bėftė mė mirė! Nė Amerikė mė ka bėrė pėrshtypje tė veēantė dhe policia, e cila tė ndihmon, por nuk tė fal. Me policin nuk ka debat. Po ke ankesė, shko nė gjyq. Polici ėshtė polic dhe ligji ėshtė ligj. Polici zbaton ligjin e tė gjithė janė tė barabartė para tij.

            Pyetje: Po lidhjet me shqiptarėt si i kini?

            Pėrgjigje: Pėrgjithėsisht tė mira. por mund tė ishin edhe mė tė mira. Kushdo qė ka ardhė dhe vjen nė Amerikė me mendjen tė mbledhur qė do ti nėnėshtrohet punės dhe ligjit, do tė gjejė Amerikėn e ėndėrruar. Amerikani nuk tė ngacmom, ai nuk pyet se nga je, as sa e ke rrogėn,sa fiton, as nga i nxjerr paratė, as se ku vete e se ku shkon. Shqiptari ėshtė ca ndryshe. Unė e them me krenari qė jam shqiptar se e ndjej veten nė rregull. Por mė 14 shtator ndjeva turp, kur njė mik amerikan mė tha: “Ē’farė po bėni kėshtu me njėri-tjetrin? Unė nuk e kuptoj dot, tha ai. Mirė sėrbėt luftojnė kundra shqiptarėve tė Kosovės, po ju, ju nė Shqipėri, ē’kini?” Dhe pyetjen ma bėri me shumė keqardhje, sikur tė ishte njeriu im.

   Nė Boston ka shumė shqiptarė, jemi dhe  4-5 familje fteriote. Na merr malli dhe pėr Shqipėrinė dhe pėr Fterrėn tonė. Kisha pa ardhur tre vjet e gjysėm. Ndaj dhe erdha. U ēmalla. Nė Fterrė nuk vajta dot, po vidiokasetėn me pamje nga Fterra e pashė. Kėto ditė do tė ikij. Atje ku ėshtė puna, atje ėshtė jeta.

  - Faleminderit Berti, faleminderit!

                                                                                      Intervistoi Guro ZENELI

Nr. 11 – dhjetor, 1998

 

Enter supporting content here

Rruga Medar Shtylla  (ish rr. K.Parisit) pall. ABC konstr G.2 sh.1 ap.2  )
Tirana, ALBANIA